Bệnh Newcastle ở gà hay còn gọi là bệnh gà rù hoặc dịch tả gà, một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất trên gia cầm và đặc biệt là ở gà. Căn bệnh này không chỉ khiến đàn gà chết hàng loạt mà còn gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế nếu không được phòng ngừa kịp thời. Trong bài viết dưới đây GVUI 888 sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, các giai đoạn phát bệnh và hướng điều trị hiệu quả.
Bệnh Newcastle là gì?
Bệnh Newcastle (NDV – Newcastle Disease Virus) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Paramyxovirus type 1 gây ra, có khả năng lây lan cực nhanh qua đường hô hấp và tiêu hóa hoặc tiếp xúc trực tiếp.
Bệnh được phát hiện lần đầu tại Indonesia năm 1926 nhưng được đặt tên theo thị trấn Newcastle upon Tyne (Anh) nơi dịch bùng phát vào năm 1927. Virus này có thể tồn tại hàng tuần trong môi trường và có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi gà, từ gà con đến gà trưởng thành.
Nguyên nhân gà mắc bệnh Newcastle
Bệnh Newcastle ở gà có khả năng lây lan nhanh chóng và dễ dàng qua nhiều hình thức khác nhau, cụ thể:
- Tiếp xúc trực tiếp với phân, dịch tiết mũi miệng hoặc nước dãi của gà bệnh.
- Thức ăn, nước uống, máng ăn và chuồng trại không vệ sinh hoặc dính mầm bệnh.
- Người chăn nuôi, quần áo, dụng cụ hoặc phương tiện có tiếp xúc với gà bệnh mang virus về trại.
- Virus tồn tại lâu trong điều kiện môi trường ẩm, mát và có khả năng lây lan toàn đàn chỉ trong 2 đến 6 ngày.
Có những triệu chứng gì ở gà khi mắc bệnh Newcastle?
Triệu chứng bệnh Newcastle rất đa dạng, tùy vào độc lực của virus và thể bệnh mà gà nhiễm phải. Các dấu hiệu thường gặp gồm:
- Thể hô hấp: ho, thở khò khè, thở rít như tiếng ròng rọc, chảy nước mũi và thở há mỏ.
- Thể thần kinh: run rẩy, liệt cánh chân, đi đứng vòng tròn, quay đầu ra sau và mổ trượt thức ăn.
- Thể tiêu hóa: tiêu chảy phân xanh, trắng lẫn máu, bỏ ăn, ủ rũ.
- Giảm đẻ trứng: trứng nhỏ, méo mó, vỏ mỏng hoặc không đều màu.
- Tỷ lệ tử vong cao: từ 90 đến 100% nếu không điều trị kịp thời.
>>> Tìm hiểu thêm
Các giai đoạn khi gà mắc bệnh Newcastle
Giai đoạn ủ bệnh: kéo dài từ 2 đến 6 ngày, không có triệu chứng rõ ràng, virus đã bắt đầu xâm nhập và sinh sôi.
Giai đoạn cấp tính: xuất hiện triệu chứng rõ rệt như bỏ ăn, thở gấp, tiêu chảy, sốt cao, chết nhanh trong vòng vài giờ đến 2 ngày.
Giai đoạn mãn tính (nếu không chết): gà yếu, quay đầu, đi vòng tròn, chậm lớn, giảm năng suất, có thể mang mầm bệnh kéo dài.
Giai đoạn bội nhiễm: nếu không điều trị đúng cách gà có thể mắc thêm các bệnh khác như CRD, tụ huyết trùng, E.coli, gây suy kiệt và tử vong.
Hướng dẫn cách điều trị gà mắc bệnh Newcastle
Hiện tại chưa có thuốc đặc trị virus Newcastle, tuy nhiên có thể điều trị qua cách nhận biết triệu chứng và phòng ngừa lây lan như sau:
- Cách ly gà bệnh ngay lập tức, không để tiếp xúc với gà khỏe.
- Khử trùng chuồng trại, thay lớp lót chuồng, xịt vôi, dùng thuốc sát trùng mạnh như Benkocid, Virkon S.
- Sử dụng kháng sinh để trị nhiễm khuẩn thứ cấp: Enroflox 20%, Thiamphenicol, Genmoxin, Ampi-Sulfa, dùng 3–5 ngày.
- Bổ sung điện giải, vitamin (A, D, E, C, B-complex, giải độc gan thận).
- Tiêm kháng thể Gumboro hoặc Newcastle, tăng cường sức đề kháng.
- Không giết mổ hoặc sử dụng thịt gà bệnh để tránh lây lan mầm bệnh.
Những biện pháp để phòng ngừa bệnh Newcastle
Để đảm bảo đàn gà luôn khỏe mạnh, không bị đe dọa bởi dịch bệnh Newcastle thì người chăn nuôi cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:
Cách ly gia cầm mới nuôi
Khi nhập đàn mới cần nuôi cách ly ít nhất 2 tuần để theo dõi sức khỏe, không nên thả chung đàn gà mới và cũ, tránh lây nhiễm chéo.
Cần tránh tiếp xúc với các loại gia cầm khác
Không nuôi chung gà với vịt, ngan, chim cút, chim trời. Tránh các loài chim hoang dã bay vào khu vực chuồng trại vì chúng có thể mang virus.
Khoanh vùng chuồng trại đúng cách
- Thiết kế chuồng trại kín, thoáng mát, sạch sẽ và có hệ thống cách ly với gà bệnh.
- Hạn chế người lạ, phương tiện, động vật bên ngoài ra vào khu vực nuôi.
- Thường xuyên phun thuốc sát trùng chuồng trại và đặc biệt sau khi có dịch bệnh.
Vệ sinh dụng cụ và thiết bị kỹ lưỡng
- Máng ăn, máng uống, quần áo, dụng cụ chăm sóc cần làm sạch và khử trùng định kỳ.
- Sau khi tiếp xúc với gà bệnh phải thay đồ bảo hộ, rửa tay sát khuẩn để ngăn phát tán mầm bệnh.
Tiêm vaccine phòng bệnh đúng lịch
- Vacxin Lasota nhỏ mắt/mũi cho gà từ 1 đến 3 ngày tuổi, lặp lại khi gà được 21 đến 25 ngày.
- Gà trưởng thành tiêm vacxin Newcastle hệ 1 dưới da cổ lúc 60 ngày tuổi và nhắc lại định kỳ.
- Chỉ tiêm phòng khi gà hoàn toàn khỏe mạnh và không tiêm khi đang nhiễm bệnh.
Lời kết
Bệnh Newcastle ở gà là mối nguy hiểm lớn đối với mọi trang trại chăn nuôi gia cầm. Tuy chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng nếu phát hiện sớm, cách ly kịp thời và thực hiện đầy đủ quy trình vệ sinh người nuôi có thể hoàn toàn kiểm soát và phòng ngừa hiệu quả dịch bệnh. Hãy luôn duy trì môi trường nuôi sạch sẽ, an toàn và không để dịch bệnh có cơ hội bùng phát giúp gà luôn khỏe mạnh nhé.
